Trong thời đại công nghệ kỹ thuật số hiện nay, khả năng trẻ sở hữu hoặc tiếp cận với chiêc điện thoại thật vô cùng dễ dàng.  Bởi khối lượng công việc ngày càng nặng nề và quỹ thời gian ngày càng hạn hẹp, nhiều bậc phụ huynh không còn cách nào khác đành “giao phó” con mình cho chiếc điện thoại thông minh. Thực trạng trên dẫn đến ở khắp mọi nơi, từ quán ăn đến bệnh viện, hàng triệu đôi mắt ngây thơ đang ánh lên những tia sáng lấp lánh bởi … ánh sáng phát ra từ chiếc điện thoại.

• Bố mẹ nên dạy con kỹ năng giúp trẻ tự xử lý các tình huống khi bị lạc đường
• 10 nguyên tắc dạy con của người Do Thái giúp con thành công và tự lập hơn trong cuộc sống
• An toàn cho trẻ khi sử dụng mạng xã hội

“Con tôi bị nghiện điện thoại”

Nghiên cứu gần đây của công ty Facebook cho biết 93% trong số trẻ từ 6-12 tuổi có quyền truy cập vào điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng và 66% trong số đó có thiết bị riêng. Điều này cho thấy việc kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại, đặc biệt đối với trẻ em không phải là một việc dễ dàng. Trong một cuộc khảo sát vào năm 2018, 47% phụ huynh có con dưới 18 tuổi cảm thấy rằng con họ “nghiện” thiết bị di động. Việc lo lắng trước sự mất cân bằng giữa thời gian sinh hoạt, vui chơi và thời gian sử dụng điện thoại của phụ huynh là điều hợp lý trong xã hội hiện đại. Nhưng làm thế nào để phân biệt giới hạn của việc sử dụng điện thoại một cách bình thường hay bất thường? Dưới đây là một số câu hỏi tầm soát giúp phụ huynh “gỡ rối” thắc mắc: “Liệu con có “nghiện điện thoại” không?”:

• Trẻ có trở nên tức giận, cáu kỉnh, lo lắng hoặc thậm chí là gây hấn khi điện thoại bị người thân lấy đi hoặc không thể sử dụng không?
• Trẻ có từ chối hoặc né tránh các sự kiện xã hội hoặc các hoạt động ngoại khóa chỉ để tranh thủ sử dụng điện thoại không?
• Việc sử dụng điện thoại thông minh có ảnh hưởng tiêu cực đến việc vệ sinh cá nhân, tình bạn, mối quan hệ gia đình hoặc học tập của trẻ hay không?
• Việc sử dụng điện thoại thông minh có ảnh hưởng đến thói quen ngủ con không?
• Có bất kỳ thay đổi lớn nào trong tâm trạng của con mà không có cách nào khác để giải thích không?
• Có bất kỳ thay đổi lớn nào trong thói quen ăn uống của con mà không có cách nào khác để giải thích không?

Nếu trẻ đáp ứng với đa số câu hỏi dưới đây và việc “nghiện” điện thoại ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động hằng ngày của trẻ, điều phụ huynh cần cân nhắc là tìm đến các cơ sở tâm lý để có sự can thiệp chuyên môn kịp thời. Nếu đa số các câu trả lời là “Không”, việc hướng dẫn và giúp đỡ trẻ điều chỉnh thời gian phù hợp cũng là điều vô cùng thiết yếu.

“Bảo mẫu” thời đại số của trẻ

Thật không khó để nhận ra giữa trẻ và công nghệ luôn có mối quan hệ phức tạp.  Các phương tiện giáo dục thông qua công nghệ đang ngày càng phát triển và trẻ có thể kết nối với bạn bè một cách dễ dàng hơn thông qua điện thoại. Đồng thời, các thiết bị điện tử cũng đóng vai trò quan trọng như một phương tiện giải trí. Tuy nhiên, đôi lúc màn hình điện tử hấp dẫn đến nỗi trẻ khó có thể chuyển sang hoạt động khác và dẫn đến việc bỏ quên công việc cũng như mối quan tâm thường ngày. Bên cạnh đó, nghịch lý thay, máy tính và điện thoại có nguy cơ làm suy yếu khả năng ngôn ngữ và tương tác xã hội lành mạnh của trẻ  – một nhu cầu và kĩ năng vô cùng thiết yếu giúp trẻ hòa nhập và hợp tác với mọi người. Bởi màn hình không cho phép trẻ giao tiếp bằng mắt hoặc hiểu biết về cảm xúc thông qua nét mặt của người khác. Đối với trẻ vị thành niên, việc “nghiện điện thoại” có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý, thể chất và trình độ học tập của các em.

Khi điện thoại không còn là nhu cầu

Vậy trẻ cần sử dụng điện thoại thế nào và trong bao lâu thì hợp lý? Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em dưới 2 tuổi không nên tiếp xúc với các thiết bị điện tử. Trẻ từ 2 đến 5 tuổi nên được giới hạn thời gian sử dụng tối đa trong 1 tiếng, tốt nhất nên có người lớn xem cùng.

Đối với trẻ nhỏ, công việc chính của con là vui chơi. Nhờ các hoạt động vui chơi, trẻ gia tăng trải nghiệm và phát triển ở các lĩnh vực khác nhau như vận động, ngôn ngữ, nhận thức,… Đặc biệt, các trò chơi tương tác như giả bộ, đóng vai, chơi cờ hay chơi câu đố, cùng con đọc sách,… không những giúp trẻ phát triển các kỹ năng tương tác xã hội mà còn phát triển tư duy biểu tượng và khả năng sáng tạo. Điều cần thiết với phụ huynh ngay lúc này là dành thời gian tương tác với con một cách chủ động. Khi trẻ có mối bận tâm dai dẳng đến những chiếc điện thoại, phụ huynh hãy bắt đầu với một trò chơi hoặc ứng dụng trên điện thoại trước và sau đó từ từ lôi kéo trẻ khỏi điện thoại bằng cách trò chuyện với trẻ về những nội dung trên điện thoại như “Con thấy chú Doraemon này như thế nào?”,… Sau đó, phụ huynh dần dần loại bỏ các thiết bị công nghệ và thay thế chúng bằng các hoạt động như đọc sách, bơi lội, đi xe đạp, đi công viên, siêu thị,… Việc giữ trẻ tránh xa các thiết bị công nghệ trong hai hoặc ba tuần sẽ giúp các bậc cha mẹ nhận thấy sự khác biệt trong hành vi của con. Bên cạnh việc dành thời gian chơi cùng con, cha mẹ lưu ý khuyến khích tương tác xã hội giữa con với bạn bè đồng trang lứa.

Ở những trẻ lớn hơn, phụ huynh có thể trực tiếp trao đổi với trẻ về những lợi ích và khuyết điểm mà điện thoại mang lại trên phương diện sức khỏe, cảm xúc, học tập và xã hội. Việc thiết lập giới hạn liên quan đến điện thoại như “Không cho phép sử dụng điện thoại trong bữa tối” hay “Không sử dụng điện thoại trước khi ngủ”,…cùng với lời giải thích rõ ràng về các luật lệ đó là điều cần thiết. Đồng thời, cha mẹ cần nhận thức bản thân chính là người thầy cô tốt nhất của con cái. Nếu cha mẹ chăm chú vào điện thoại hàng giờ bên cạnh trẻ, một cách vô hình, trẻ có thể học được điều đó và nghĩ đó là hành vi phù hợp. Vì thế, phụ huynh cần điều chỉnh thời gian sử dụng điện thoại một cách hợp lý. Bên cạnh đó, không ít trẻ tiếp cận với các nội dung bạo lực và “người lớn” trên điện thoại vượt mức nhận thức của trẻ mà phụ huynh không thể kiểm soát được. Điều này dẫn đến những cảm xúc cáu gắt, mất ngủ, ác mộng của trẻ. Vì thế, phụ huynh cần lưu ý việc sử dụng các biện pháp kiểm soát thích hợp để trẻ hạn chế đến mức tối thiểu việc tiếp xúc với các nội dung không phù hợp.

Công nghệ không gây hại nếu chúng được sử dụng cho mục đích phù hợp. Hãy để điện thoại trở thành công cụ phục vụ cho các mục đích học tập và sáng tạo của trẻ, thay vì ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sống của con.

Nguồn Đơn vị Tâm lý – Bệnh viện Nhi đồng Thành phố  

Xem thêm: 10 nguyên tắc an toàn bố mẹ cần ghi nhớ để bảo vệ con mình khỏi kẻ lạ

Nhiều cha mẹ khi sinh thêm con phải đau đầu với tình trạng các con của mình không ngừng so bì ganh tị với em của mình. Có khi anh chị ghen tị với em nhỏ và ngược lại.

• Những vụ bắt nạt tại trường học tại sao các bé lại là nạn nhân?
• 10 nguyên tắc dạy con của người Do Thái giúp con thành công và tự lập hơn trong cuộc sống
• Thủ đoạn bắt cóc trẻ em ngày càng tinh vi, cha mẹ nên làm gì để bảo vệ con mình

Sự ganh tị được thể hiện như thế nào?

– Anh/chị có thể có những hành vi hung hăng tỏ thái độ gây hấn đối với em bé, như đánh bé hoặc ném đồ vào bé
– Trẻ hay so bì hoặc ít nói chuyện với anh chị em của mình, không bỏ qua bất cứ cơ hội mách tội, chỉ trích anh chị em khác với ba mẹ, tỏ ra vui thích, hả hê khi anh chị em bị phạt, thậm chí lén lút gây tổn thương thân thể cho anh chị em của mình…
– Một số anh/chị muốn trở lại thành em bé như nổi cơn thịnh nộ hoặc từ chối ngồi bô dù đã có thể tự đi vệ sinh trong bô.
– Một số anh/ chị tự thu mình lại trong thế giới riêng, không tiếp xúc với ai, chán ăn hay bỏ nhà ra đi ở một số trẻ vị thành niên.

Làm thế nào cha mẹ có thể phòng ngừa sự ganh tị giữa các con?

Nếu bạn đang có bầu, bạn hãy chuẩn bị cho trẻ về sự ra đời của em bé mới. Ví dụ bạn cho con xem một quyển sách nói về chủ đề này, cùng con đi mua sắm đồ cho em bé.

Bạn hãy cùng con nhìn lại những hình ảnh của con lúc còn bé, để con có thể nhớ là con cũng đã được cha mẹ quan tâm và chăm sóc từ lúc mới lọt lòng mẹ.

Bạn cố gắng dành thời gian cho đứa con lớn để trẻ không cảm thấy bị bỏ rơi và phải làm ra hành động gây hấn để được bạn chú ý. Thường xuyên nói với trẻ “Ba/mẹ xin lỗi nếu đã làm điều gì đó sai khiến con cảm thấy như vậy, nhưng sự thật ba/mẹ thương yêu tất cả các con như nhau”.

Trước khi bạn có kế hoạch sinh thêm em bé thì ba mẹ cần có sự chuẩn bị về tâm lý cũng như vai trò chuyển tiếp nếu gia đình có người chăm sóc khác, ví dụ như: mẹ là người chăm sóc chính cho trẻ và trước khi ba mẹ có dự định sinh thêm bé, mẹ cần bàn giao công việc chăm sóc trẻ cho ba/bà nội/bà ngoại để cho trẻ có thời gian làm quen và thích ứng với người chăm sóc mới.

Không nên thay đổi quá nhiều các việc thường qui của anh/chị khi có em bé ra đời, chẳng hạn như sắp xếp lại chỗ ngủ; nên làm điều đó hai tháng trước khi sinh em bé hoặc vài tháng sau khi em bé ra đời.

Bạn hãy cho phép đứa con lớn tham gia tích cực vào đời sống của em nhỏ, bằng cách nhờ nó trông chừng em, lấy bỉm, thay tã cho em hoặc đọc sách cho em nghe.

Động viên anh chị em tự giải quyết những khác biệt của nhau khi chúng lớn lên.

Gia tăng sự tự tin cho trẻ: Cha mẹ nên hiểu rằng trẻ tỏ ra ganh tị khi thấy mình ở thế yếu, thiếu tự tin vào khả năng, vị trí của mình trong gia đình. Vì vậy, cha mẹ phải gia tăng sự tự tin của trẻ bằng cách nhận diện những điểm mạnh, hoặc điểm tốt để khen ngợi và giúp bé nhận ra bản thân mình cũng có nhiều ưu điểm. Cha mẹ nên tránh dùng những từ ngữ tiêu cực khi nói với trẻ như “Con là đứa trẻ hư đốn”, “Con dốt thế”, “Con thật là ích kỷ”… Tất cả những câu nói này vừa làm tổn thương lòng tự trọng, giảm bớt sự tự tin của trẻ, vừa khiến bé trở nên ganh ghét với các anh chị em của mình.

Tạo môi trường an toàn cho con trẻ: Áp dụng nguyên tắc ba không: không hù dọa, không quát mắng, không đánh đập trẻ. “con không ngoan là ba/mẹ không yêu con nữa” ,“con mà đánh em là ba/mẹ bỏ con ra ngoài đường trời tối thui cho ông kẹ bắt”

Làm gì khi trẻ ganh tị với em hoặc anh/chị mình?

Đừng so sánh các con trước mặt trẻ (bạn nhận thấy những sự khác biệt giữa các con của bạn) nhưng cố gắng không bình phẩm, so sánh điều đó trước mặt chúng. Trẻ có thể nghĩ rằng trẻ không tốt hoặc không được yêu bằng em của nó khi bạn so sánh chúng. Cha mẹ không nên nói những câu như: “Tại sao con không học hành đàng hoàng như anh của con?”, “Tại sao chị của con ngoan ngoãn, mà con lại hư đốn như thế?”, “Tại sao em của con làm được mà con thì không?”… khiến trẻ gia tăng sự hằn học với anh chị em của mình.

Bạn cố gắng không tham gia vào cuộc tranh luận của các con. Ví dụ chúng đang tranh cãi về các khối đồ chơi, bạn có thể chia đồ chơi ra để mỗi trẻ có một số khối để chơi.

Nếu các con yêu cầu cha mẹ can thiệp, thì bạn nên giải thích là các con gây ra mâu thuẫn thì các con có trách nhiệm giải quyết tranh cãi đó. Bạn đừng theo đứa con nào cả nhưng hãy đưa ra những hướng dẫn về những cách các con giải quyết các tranh cãi.

Dĩ nhiên bạn can thiệp khi trẻ có hành vi bạo lực. Các con cần biết bạn không chấp nhận hành vi bạo lực. Khen ngợi các con khi chúng giải quyết được sự tranh luận và thưởng cho hành vi tốt.

Bạn đừng thiên vị. Bạn hãy phân công một cách công bằng. Nếu bạn phải can thiệp, nên cố gắng nghe hết khía cạnh của câu chuyện để đưa ra quyết định. Sự công bằng này phải thể hiện cả về vật chất lẫn tinh thần. Ví dụ, mua quần áo mới thì phải mua đồng đều cho tất cả các con, nếu không thì phải giải thích một cách thuyết phục cho trẻ lý do tại sao trẻ này được mà trẻ kia thì không. Cha mẹ phải dành thời gian đồng đều cho tất cả trẻ; phải tỏ ra nghiêm khắc như nhau với những đứa con của mình….

Tôn trọng sự riêng tư của con. Khi bạn cần dạy con, hãy làm điều đó với một mình trẻ ở một nơi yên tĩnh và riêng tư. Đừng làm cho trẻ bối rối khi bị la mắng trước mọi người. Điều đó sẽ làm cho đứa con khác trêu chọc khi thấy anh/chị bị bạn phạt.

Hãy dùng những buổi họp gia đình để biểu lộ suy nghĩ và cảm xúc ,cũng như bàn về kế hoạch trong tuần. Luôn động viên khen thưởng những hành vi tốt.

Mối quan hệ giữa anh chị em trong gia đình là những mối quan hệ sớm nhất. Bằng cách giúp các con bạn học cách tôn trọng và yêu thương nhau, bạn đang tặng cho chúng một món quà lớn-đó là việc giúp trẻ kết bạn lâu dài sau này.

Khi ứng xử với một trẻ lên ba, bạn hãy giúp trẻ tự giải quyết vấn đề thay vì luôn đáp ứng nhu cầu của trẻ. Ví dụ nếu anh/chị quấy rầy trong khi bạn đang cho em bé bú, bạn nói anh/chị đến chơi ở chỗ khác, để anh/chị thấy chúng có thể tự chơi mà không cần cha mẹ phải giúp đỡ như em mình

Bạn đừng so sánh giữa các con như “Mẹ muốn con ăn hết phần của con như em con vậy”. Điều đó làm cho trẻ lớn cảm thấy trẻ không tốt. Bạn có thể nói: “Con cố ăn thêm một chút nữa, rồi mới được xem tivi”.

Bạn đừng phạt trẻ khi trẻ có hành vi như giống như em mình (đái dầm, đòi đút ăn). Bạn hãy nhớ đây là cách trẻ phản ứng với các cảm xúc mà trẻ không hiểu, ví dụ như sự ganh tị.

Dạy trẻ yêu thương nhau: Cha mẹ nên thường xuyên nhắc nhở con cái rằng mình là một gia đình và các con là anh chị em ruột với nhau. Cha mẹ có thể là cầu nối để giải tỏa những hiểu lầm của trẻ với nhau. Cha mẹ nên yêu cầu các anh chị em của trẻ không chê bai, nhạo báng khi bé bị phạt, giải thích rõ là ai cũng có thể có lúc phạm sai lầm, phải thông cảm và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Trong những công việc chung của gia đình, cha mẹ có thể phân công trẻ cùng nhau làm việc để tăng cường sự hợp tác với nhau

Đừng nghĩ rằng sự ganh tị giữa các con nghĩa là các con sẽ không có mối quan hệ tốt sau này-một khi trẻ vượt qua được sự ganh tị và được cha mẹ chia sẻ, thì không có lý do gì trẻ không học để sống chung với người em của trẻ.

Nguồn Đơn vị tâm lý – Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố

Xem thêm: 8 kỹ năng mà nhà trường cần dạy các em học sinh

Rết có một cặp vuốt ở vùng miệng có chứa chất độc, khi rết cắn chất độc sẽ theo vuốt đi vào trong cơ thể nạn nhân và gây nhức đầu, sốt, buồn nôn, co giật và thậm chí là hôn mê. Rết càng lớn thì lượng chất độc bơm vào cơ thể sau mỗi lần cắn càng nhiều và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

• Kỹ năng thoát thân khi gặp hỏa hoạn mà bạn nên trang bị cho bản thân
• Sốt xuất huyết là bệnh gì? Làm sao để bảo vệ trẻ trước căn bệnh nguy hiểm này
• Khi bị rắn cắn xử lý như thế nào cho an toàn?

Tùy trường hợp, có trường hợp chỉ gây dị ứng da sau đó hết liền, có trường hợp nạn nhân cảm thấy chóng mặt, ù tai, thậm chí là nôn mửa và co giật.

Các triệu chứng khi bị rết cắn:

• Triệu chứng tại chỗ: có 2 vết răng, từ nhẹ đến nặng như:

+ Đau dữ dội, sưng nóng đỏ, bọng nước, có thể gây hoại tử nông tại vết cắn kéo dài vài tuần. Gây yếu cơ tại chỗ

+ Ngứa, dị cảm, phù, nổi hạch và có thể gây chảy máu nhưng thoáng qua.

• Triệu chứng toàn thân:

+ Sốt, mệt mỏi, đau nhức toàn thân.

+ Thở nhanh, ho, đau họng

+ Viêm hệ bạch huyết, hạch to

+ Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy,

Ngay sau khi bị cắn sưng đau sau đó giảm dần nhưng sưng có thể kéo dài 1-2 ngày. Hầu hết các triệu chứng tại chỗ tự giảm dần trong vòng 1-2 ngày. Triệu chứng toàn thân nếu có kéo dài 4-5 giờ.

Sơ cứu như thế nào?

Đối với trường hợp 1: Rết cắn chỉ gây ra vết thương nhỏ, không có chất độc bơm vào cơ thể. Chúng ta có thể dung một ít dầu gió bôi vào vết thương là được.

Đối với trường hợp 2: Nạn nhân đã bị nhiễm độc của rết và các chất độc trong cơ thể gây ra hiện tượng ngộ độc.

• Cách điều trị bằng nước dãi gà: Khi bị rết cắn, trước hết phải lấy vải, dây hay kiếm cái gì có thể buộc được để buộc vào phía trên vết cắn (thắt ga-rô) để hạn chế nọc rết truyền về tim. Sau đó tìm bắt ngay một con gà, dùng ngón tay móc họng gà lấy nước dãi rồi bôi vào vết rết cắn. Làm như thế hai hay ba lần thì cơn đau sẽ dịu bớt. Lý do: gà vốn là tử thần của rết. Con gà có nhiều bí ẩn trong mối quan hệ với loài rết nói riêng, với vũ trụ và con người nói chung. Vai trò “sát thủ” quan trọng nhất của gà đối với con rết là nước dãi của nó. Nước dãi gà có thể vô hiệu hoá nọc độc của rết và tiêu hoá con rết thành thức ăn ngon cho gà. Vì vậy nước dãi của gà đã trở thành bài thuốc chữa rết cắn rất hiệu nghiệm.
• Cách điều trị bằng nước dãi ốc: Cũng giống như gà, ốc có quan hệ với rết, và quan trọng nhất là phần nhớt của ốc cũng có khả năng vô hiệu hóa độc của rết.
• Trong dân gian vẫn còn nhiều mẹo trị rết cắn rất hay, quý khách tìm thông tin tại các trang chuyên về các bài thuốc đông y.

Một số mẹo hay khi bị rết cắn 

Tỏi giã nát để đắp, rất nhanh hết đau nhức;

Hạt cây hoa mào gà nhai nhỏ hoặc giã nhuyễn, uống nước cốt còn bã đắp vào nơi rết cắn;

Rau sam một nắm rửa sạch, giã nát, đắp vào chỗ rết cắn;

Củ gấu rửa sạch, giã nát để đắp;

Vừng hạt một nhúm nhỏ, nghiền nát, đắp vào vết thương;

Lá bạc hà một nắm rửa sạch, giã nát để đắp;

Hạt mướp đắng rửa sạch, giã nhuyễn để đắp; hoặc thêm ít dấm rồi cho vào miệng ngậm, nuốt nước từ từ, bã đắp vào chỗ đau;

Cọng khoai môn tước bỏ vỏ, giã nhuyễn, trộn với cặn dầu dừa và vôi ăn trầu, đắp vào vết cắn, rất mau khỏi;

Dùng rau húng chanh hay tỏi giã nhuyễn, trộn với cặn dầu dừa và vôi ăn trầu đắp vào vết cắn;

Lá ớt giã nhỏ, đắp vào vết thương cho đến khi hết đau nhức, ngày đắp 1-2 lần cho đến khi khỏi.

Phòng tránh việc rết cắn bạn cần làm gì?

Để phòng tránh bị rết cắn, trong nhà nên dọn hết các vật dụng như chổi, đồ gỗ cũ, thảm, vải ướt ra ngoài hoặc kê lên cao… để tránh rết làm tổ. Không để trẻ em chơi nơi ẩm thấp có nhiều đồ đạc, gạch ngói mục cũ mà dễ bị rết cắn. Và đặc biệt, cần thực hiện tổng vệ sinh quanh nhà, lấp kín cống rãnh để diệt rết.

Nguồn tổng hợp

Xem thêm: Bị ong đốt xử lý như thế nào? Có nguy hiểm đến tính mạng không